Damar sertliÄŸine yol açabilecek rahatsızlıkların tespiti için aç karnına ÅŸeker, kolesterol, trigliserid ve kreatinin tahlilleri yapılır. Erkeklik hormon (testosteron) düzeyinin de kontrol edilmesi gerekir. Penis damarları saÄŸlıklı bile olsa düÅŸük testosteron seviyelerinde sertleÅŸme olmayabilir. Testosteron düzeyi düÅŸük olan erkelerde cinsel istek de (libido) azalabilir. Penis damarlarında bir anormallikten ÅŸüpheleniliyorsa penil dopler ultrason adını verdiÄŸimiz penis damarlarındaki kan akım hızını ölçen tetkik yapılabilir. SertleÅŸme bozukluÄŸunun ÅŸiddetinin tespiti için çeÅŸitli sorgu formları kullanılmaktadır; en sık kullanılan sorgu formu IIEF'dir (ULUSLAR ARASI EREKTÄ°L Ä°ÅžLEV FORMU).
Sertleşme bozukluğunun şiddeti uluslararası sertleşme fonksiyonu işlev indeksinde yer alan 5 soruya hastanın verdiği cevapların puanlanması ile hesaplanabilir.
EÄŸer sertleÅŸme bozukluÄŸu çok ÅŸiddetli deÄŸilse yani penise gelen damarlar ve penis içindeki damar havuzcuklarındaki geniÅŸleme kapasitesi geri dönüÅŸümsüz bozulmamışsa hayat tarzı deÄŸiÅŸiklikleri ile orta vadede düzelme saÄŸlanabilir. KiÅŸi ÅŸeker hastasıysa ve kan ÅŸekeri yüksek seyrediyorsa ÅŸekerin düzenlenmesi, kolesterol yüksekliÄŸi söz konusu ise bu durumun tedavisi, kontrolsüz tansiyon mevcutsa tansiyonun kontrol altına alınması ile birlikte günlük 30 dakikadan az olmayacak ÅŸekilde tempolu yürüyüÅŸler ile 6 ay içinde sertleÅŸmede düzelme görülebilir. Bu 6 aylık süreçte cinsel hayatın devamı için gecelik ilaç tedavileri kullanılabilir.
Sadece tabletle kalıcı bir tedavi maalesef mümkün deÄŸil günümüzde. Kullanılan ilaçların etkisi ilacın vücuttan atılması için geçen süre ile sınırlı. Ä°laçtan ilaca bu süre deÄŸiÅŸmekle birlikte yaklaşık 8 saat ile 72 saat arasında deÄŸiÅŸmektedir. Bu grup ilaçlara fosfodiesteraz inhibitörleri adı verilmektedir. Özellikle penis damarlarında geniÅŸleme yaparak sertleÅŸmeyi desteklerler; ancak vücuttaki diÄŸer damarlarda da geniÅŸleme yapabilirler. Özellikle kalp damarlarının geniÅŸletecek ilaç kullanan hastalarda bu ilaçlar kullanılmamalıdır. Birlikte alınması halinde hastanın ölümüne dahi yol açabilir. Üroloji uzmanı uygun görmeden bu ilaçlar kullanılmamalıdır. Hatta biz dahi bazı hastalarda kardiyoloji doktorunun onayı olmadan bu ilaçları reçete etmiyoruz. Maalesef bazı art niyetli tüccarlar cinsel gücü artırıcı etkisi olduÄŸunu iddia ettikleri bitki karışımlarına bu ilaçlardan katabiliyorlar; bu nedenle doktor tavsiyesi dışında her hangi bir ürünün kullanılmamasını öneriyoruz.
Ä°drar yolunu çevreleyen corpus spongiosum adı verilen doku ile sertleÅŸmeyi saÄŸlayan damar havuzcuklarından oluÅŸan süngerimsi silindirler (corpus spongiosum) arasında baÄŸlantılar vardır. Ä°drar yolu içine verilen bazı kimyasallar idrar yolundan emilerek corpus spongiosuma ulaÅŸabilir. Bu yol kullanılarak idrar yolu içine damar geniÅŸletici ilaçlar verilerek sertleÅŸme saÄŸlanabilir; ancak bu yöntem idrar yolunda tahriÅŸ idrar yolu infeksiyonu gibi problemlere yol açabilir. Ayrıca bazı hastalar bu yöntemi uygulamakta güçlük çekebilmektedir.
SertleÅŸmeyi saÄŸlayan damar havuzcuklarından oluÅŸan süngerimsi silindirin (corpus spongiosum) içine ince bir iÄŸne (ÅŸeker hastalarının kullandığı insülin enjektörü) ile damar geniÅŸletici ilaçlar (alprostadil, papaverin, fentolamin) verilebilir. Bu iÅŸlemin nasıl yapılacağı doktor tarafından hasta veya partnerine öÄŸretilebilir. Ä°liÅŸkiden 10-15 dakika önce yapılır. En etkili tedavi yöntemidir; baÅŸlangıçta zor gibi görünse de bir çok hasta baÅŸarılı bir ÅŸekilde bu yöntemi uygulamaktadır. Bu yöntemin en önemli problemi cinsel iliÅŸkiden sonra sertleÅŸmenin sonlanmamasıdır. Bu duruma priapizm adı verilir ve ürolojik acil bir durumdur ve olması durumunda vakit kaybetmeden acile baÅŸvurulması gerekir.
